του Νικολάου Σταυριανίδη, Εφέτου Δ.Δ.
«Τώρα πού ὅλοι καί ὅλα τρέχουν λόγω ἐκτάκτων περιστάσεων καί λόγῳ δημοσίου χρέους, οἱ δέ ζωές τῶν πενομένων καί ἀπεγνωσμένων ἀνθρώπων...
δέν μποροῦν νά περιμένουν τόν χρόνο τῆς δημοκρατίας, τίς ἐκλογές, τήν λήξη τῆς οἰκονομικῆς ἐπιστασίας τοῦ ΔΝΤ καί της Ε.Ε., διότι στό μεταξύ θά πεθάνουν, πρέπει νά παύσουν ἄμεσα νά τρέχουν οἱ τόκοι.
Ἀντιβαίνει σέ θεμελιώσεις ἀρχές τοῦ πτωχευτικοῦ δικαίου, διεθνῶς, τό νά κηρύσσεται πτώχευση ἤ νά τίθεται σέ ἐφαρμογή ἀναγκαστική διαχείριση, καί νά ἐξακολουθοῦν νά προστίθενται τόκοι επί τῶν ὀφειλομένων. Τόσο ὡς πρός τό χρέος τοῦ κράτους ὅσο καί ὡς πρός τά χρέη τῶν πολιτῶν.
Καί ὅταν μάλιστα ἀφαιρεῖται χρῆμα ἀπό τήν οικονομία, ἔστω γιά πληρωμή χρέους φερομένου ὡς δημοσίου, ἀπό ποῦ θά προκύψουν, συνολικά, οἱ τόκοι; Οἱ τόκοι προκύπτουν συνολικά, ὅταν περισσεύει χρῆμα σέ σχέση πρός τό χρῆμα πού θά ἀντιστοιχοῦσε πρός τήν ἀξία τῆς παραγωγῆς (τῶν τιμῶν διατηρουμένων σταθερῶν, καθ' ὑπόθεση). Ὅταν ὅμως ἀφαιρεῖται μέρος ἀπό τό χρῆμα πού ἀντιστοιχεῖ στήν ἀξία τῆς παραγωγῆς, τότε, rebus sic standibus, μειώνεται ἀντίστοιχα ἡ συνολική ποσότητα τόκων πού μπορεῖ νά καταβληθῆ.
Καί ὅταν τό ἀφαιρούμενο ἀπό τήν οἰκονομία χρῆμα ἀντιστοιχεῖ σέ σημαντικό ποσοστό τοῦ Α.Ε.Π., τότε ὄχι ἁπλῶς δέν εἶναι δυνατόν ἀπό οἰκονομικῆς ἀπόψεως νά καταβληθοῦν οἱ φερόμενοι ὡς ὀφειλόμενοι τόκοι, ἀλλά καί: Ἡ τυχόν ἐπιμονή τῶν δανειστῶν γιά τήν καταβολή τόκων, στήν περίπτωση μειώσεως τῆς ποσότητας τοῦ κυκλοφοροῦντος χρήματος, συνιστᾶ ἄδικη ἀπαίτηση γιά ἐκπλήρωση ἀδύνατης ὀφειλῆς, ἀνεξάρτητα τοῦ τί προβλέπει ὁ νόμος ἤ ἡ σύμβαση.
Καθ' ὅσον, οἱ προβλέψεις περί ὀφειλῆς τόκων, προϋποθέτουν (ὡς δικαιολογητικό λόγο τοῦ νόμου ἤ ὡς δικαιοπρακτικό θεμέλιο καθοριστικό γιά τήν εὕρεση τῆς ἀληθοῦς βουλήσεως τῶν συμβαλλομένων), σωρευτικῶς: α) οἰκονομική ἀνάπτυξη καί β) κλασσική διοχέτευση χρημάτων, ἔστω μετρημένη, στην οἰκονομία ἀπό τό κράτος, δυνατότητα πού πάντα τό κράτος εἶχε μέχρι τήν εἰσαγωγή μας στό πείραμα τοῦ εύρώ, ἀλλά δέν ἔχει πλέον – καί πάντως δέν εἶναι οἰκονομικῶς καί νομικῶς δυνατόν νά ἀξιώνονται τόκοι, ὅταν συντελεῖται ἀφαίρεση σημαντικής ποσότητας χρήματος ἀπό τήν οἰκονομία, χωρίς να ἀναπληρώνεται.
Ἕνα ἄλλο ἄτοπο, ἐξ ἄλλου, εἶναι τό νά συνοδεύεται ἡ ὕφεση ἀπό τόκους. Καί μόνον λόγῳ τῆς ὑφέσεως, ἀρνητικά ἔπρεπε νά εἶναι τά ἐπιτόκια. Μπορεῖ νά ἰλιγγιᾶ λίγο ὁ νοῦς τῶν τοκογλύφων, καί τῶν οἰκονομολόγων πού στηρίζουν τήν θεωρία τῆς ἀγορᾶς ἐπί τῆς ἰδέας τοῦ κέρδους, ἀλλά δέν ὑπάρχει κανένα πρόβλημα μέ τά ἀρνητικά ἐπιτόκια. Ἁπλῶς, θά λάβῃ ὁ δανειστής κατά τι λιγώτερα, ἀλλιῶς ἄς τά κρατήσῃ τά χρήματά του, νά τά "κλωσσήσῃ". Ὅταν ὅμως τελειώσῃ ἡ ὕφεση, ὁ ὀφειλέτης θά ἀπευθυνθῆ σέ ὅποιον τοῦ δάνεισε κατά τήν ὕφεση καί ἐκεῖνος θά κερδίσῃ, ὄχι ὁ "κλωσσῶν", πού θά μείνῃ μέ τά ἴδια χρήματα ἀλλά πλέον ἀνεκμετάλλευτα.
Τό προσωπικό στοιχεῖο τῆς πίστεως δέν εἶναι ἀμελητέο, ὅπως θεωροῦν ὅσοι τά ἀποδίδουν ὅλα στούς νόμους τῆς ἀγορᾶς. Ὑπάρχουν καί πρόσωπα, καί σχέσεις ἐμπιστοσύνης πού πλέκονται μεταξύ τους. Γιατί ὄχι ἀρνητικά ἐπιτόκια λοιπόν; Καί ἡ οἰκονομία θά κινεῖται καί θά ἐπανέλθῃ γρήγορα στήν ἀνάπτυξη, καί οἱ δανειστές, τό Δημόσιο πρῶτα ἀπό ὅλα, σέ περίπτωση ὑπερημερίας, θά σπεύδουν νά εἰσπράξουν τά ὀφειλόμενα, προκειμένου να μήν μειώνεται περαιτέρω ἡ ὀφειλή. Καλό θά βγῆ ἐν τέλει γιά ὅλους.
Ἀνεξάρτητα τοῦ ἐάν θά υἱοθετηθεῖ ἤ ὄχι ἡ οἰκονομικῶς ἐπιβεβλημένη ἰδέα τῶν ἀρνητικῶν ἐπιτοκίων (θά ἦταν πολύ πιό εὐχερές νά υἱοθετηθῆ ἐάν οἱ τράπεζες ἦσαν κρατικές ἤ ἁπλοί κοινωφελεῖς φορεῖς χρήματος για χάριν τῶν συναλλαγῶν) παραμένει τό θέμα τῶν τόκων σέ συνθῆκες ὑφέσεως, ἀναγκαστικῆς διαχειρίσεως τῆς χώρας καί -ἰδίως - νομικῆς ἤ καί πολιτικῆς ἀδυναμίας ἀναπληρώσεως τοῦ ἀφαιρουμένου ἀπό τήν οἰκονομία χρήματος.
Ἄμεσο ἀποτέλεσμα τῆς ὑπαγωγῆς στήν πολιτική τῶν μνημονίων - ἡ ὁποία εἶναι τό ἐπιστέγασμα ἀλλά καί φυσική συνέπεια τῆς δεσμεύσεως τῆς ἐθνικῆς κυριαρχίας μας, χάριν τοῦ εὐρώ, καί χωρίς νά ὑπάρχῃ πρόβλεψη γιά ἐπαναδιανομή τῶν πλεονασμάτων τῶν βορείων βιομηχανικῶν χωρῶν τῆς Εὐρώπης πρός τήν Νότια Εὐρώπη, ούτε κοινή Εὐρωπαϊκή οἰκονομική πολτική - ἦταν καί δυστυχῶς εἶναι, ὅτι ἡ ἀφαίρεση σημαντικής ποσότητας χρήματος ἀπό τήν Ἑλληνική ἀγορά, γιά τήν εξόφληση τῶν δανειστῶν, δέν ἀντισταθμίζεται πλέον ἀπό τήν δυνατότητα ἀναπληρώσεως τῆς ποσότητας τοῦ ἀφαιρουμένου χρήματος ἤ μέρους αὐτῆς, εἴτε δι' ἐκδόσεως χρήματος εἴτε διά δανείων, εἴτε ἄλλως πως.
Ὑπό συνθήκες δέ ὑφέσεως, ἡ ὁποία κατά κύριο λόγο εἶναι ἄμεσο ἀποτέλεσμα τῆς ὑπαγωγῆς μας στίς πολιτκές τῶν μνημονίων, ἀποκλείεται ἡ ἀναπλήρωση τοῦ ἀφαιρουμένου χρήματος μέ αὔξηση τῆς παραγωγικῆς δραστηριότητας καί τῶν ἐξαγωγῶν (μόνη ἡ αὔξηση τῶν ἐξαγωγῶν χωρίς τήν αὔξηση τῆς παραγωγῆς, θά προσέθετε μέν χρῆμα, ἀλλά μέ ἀπαράδεκτο τίμημα τήν στέρηση καί τῶν ἀναγκαίων, ἀφοῦ αὐτά θα ἐξήγοντο).
Μέ ἕνα λόγο, α) ἡ ὑπαγωγή στό εὐρώ μέ στέρηση τῆς ἐξουσίας τοῦ κράτους γιά ἔκδοση πρόσθετου ἀναγκαίου χρήματος καί μέ προδήλως ἐσφαλμένες οἰκονομικές προϋποθέσεις, καί β) ἡ ὑπαγωγή στά μνημόνια πού κατά κύριο λόγο προκάλεσαν τήν ὕφεση, ἔτσι ὥστε νά ἀποκλείεται ἡ παραγωγική αὔξηση καί ἡ αὔξηση τῶν ἐξαγωγῶν, εἶχαν σάν ἀποτέλεσμα ὅτι, ὅ,τι χρῆμα ἀφαιρεῖται ἀπό τήν ἐγχώρια ἀγορά γιά αποπληρωμή του φερομένου δημοσίου χρέους, νά μήν μπορεῖ πλέον νά ἀναπληρωθῆ οὔτε στό ἐλάχιστο.
Συνεπῶς (πέραν τοῦ ὅτι θά ἦταν νομικῶς χρήσιμο, νά προσδιορισθῆ ποῖο τό ὕψος τῆς ρευστότητος πού ὑπάρχει στά νοικοκυριά καί ποία αναλογία ἐπί τοῦ κεφαλαίου τῶν χρεῶν δύναται νά ἐξοφληθῆ), ὑπάρχει σοβαρή ἀφαίρεση χρήματος ἀπό τήν ἐσωτερική Ἑλληνική ἀγορά, ἄνευ δυνατότητος ἀναπληρώσεως αὐτοῦ, ὅπως ὑπῆρχε στό παρελθόν. Καί ἑπομένως, δέν ὑπάρχει πλέον συνολικῶς, διαθέσιμη ποσότητα χρήματος γιά τήν καταβολή τόκων ἤ καί μέρους τῶν ὀφειλομένων κεφαλαίων. Τοῦτο δέν εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς δράσεως τῶν ἰδιωτῶν, ἀλλά εἶναι ἀποκλειστικό ἀποτέλεσμα τῆς ἀφαιρέσεως τοῦ χρήματος ἄνευ ἀναπληρώσεως αὐτοῦ, οὔτε κάν ἐν μέρει ἀλλά οὐσιαστικῶς, γιά τίς ἀνάγκες ρευστότητας τῆς οἰκονομίας μας.
Νομίζουμε ὡς ἐκ τούτου, ὅτι τά Δικαστήρια ἔχουν τήν ἐξουσία καί τήν ὑποχρέωση, νά λάβουν ὑπ' ὄψη τους τίς ἔκτακτες περιστάσεις στίς ὁποῖες εὑρίσκεται ἡ χώρα κατά τά ἀνωτέρω, ἀλλά καί ἕνας ἕκαστος ὀφειλέτης καί δανειστής, καί συσταθμίζοντας τό συμφέρον ἀμφοτέρων τῶν τελευταίων, νά ἀρνοῦνται, κατ' ἀρχήν, τόσο τήν ἐπιβάρυνση τῶν χρεῶν μέ τόκους ἀπό τότε πού ἡ Ἑλλάδα ὑπήχθη σέ οἰωνεί (ἀλλά ουσιαστική) ἀναγκαστική διαχείριση μέσῳ τοῦ πρώτου μνημονίου (Ιούνιος 2010), ὅσο καί τήν ἀναγκαστική ἐκτέλεση ὡς πρός κάθε ποσό τόκων πού ἀφορᾶ τό χρονικό διάστημα ἀπό τόν Ιούνιο τοῦ 2010 και μετά. Τυχόν ἀναγνωρισμένα δικαστικῶς, ἤ βεβαιωμένα μέ ὁριστικοποιηθεῖσες διοικητικές πράξεις, χρέη ἀπό τόκους γιά τό χρονικό διάστημα ἀπό τόν Ιούνιο του 2010 και μετά, πρέπει νά παραμένουν ὀφειλόμενα ἄνευ ἐπιπρόσθετης τοκοφορίας λόγω ὑπερημερίας, καί ἄνευ ἀναγκαστικής ἐκτελέσεως. Τοῦτο, α) μέχρι τήν ἔξοδο τῆς Ἑλλάδας ἀπό τήν οἰωνεί αναγκαστική διαχείριση καί πιό συγκεκριμένα τήν ἔξοδο ἀπό τήν κατάσταση τῆς "ἀφαιμάξεως" ἀπό τήν Ἑλληνική ἀγορά σημαντικῆς ποσότητας χρήματος ἄνευ δυνατότητος ἀναπληρώσεως αὐτοῦ, ὅσο καί β) μέχρι τήν ἔξοδο τῆς Ἑλλάδας ἀπό τήν ὕφεση καί τήν οὐσιαστική ἐπανέναρξη τῆς οἰκονομικῆς ἀναπτύξεως. Ἡ σχετική ὑποχρεώση τῶν δικαστηρίων ἀπορρέει ἀπό τήν διάταξη τοῦ ἄρθρου 2 παρ. 1 καί 5 παρ. 1 τοῦ Συντάγματος, καί ἀπό τήν ἐξουσία πού ἔχουν βάσει τοῦ ἄρθρου 26 αὐτοῦ.
Σέ καμία περίπτωση δέν πρόκειται γιά θέμα πού ἀφορᾶ ἀποκλειστικά τήν ἄσκηση κυβερνητικῆς ἐξουσίας καί οἰκονομικῆς πολιτικῆς τῆς κυβερνήσεως. Μάλιστα ὐπάρχει καί παράλειψη τοῦ νομοθέτη νά ἀνταποκριθῆ στά συνταγματικά του καθήκοντα θεσπίζοντας ρητῶς αὐτήν τήν μερική σεισάχθεια ὑπό τίς ἀνωτέρω ἐκτεθεῖσες συνθῆκες πρόδηλης οἰκονομικῆς ἀδυναμίας τῆς ὅλης οἰκονομίας γιά καταβολή καί τόκων. Τυχόν κατ' εξαίρεση δυνατότητα ὁρισμένων νά ἐξακολουθήσουν τήν καταβολή τόκων, ἀποτελεῖ ὑπο τίς ἀνωτέρω συνθῆκες φαινόμενο ὀφειλόμενο σέ περιστάσεις ὅλως εἰδικές πού συνιστοῦν ἐξαίρεση ἀπό τίς ἐξαιρετικές περιστάσεις ἀδυναμίας καταβολῆς τόκων πού πλήττουν σχεδόν ὅλους τούς λοιπούς Ἕλληνες ὀφειλέτες. Τόσο μεταξύ τους, ὅσο καί ἔναντι τῶν Τραπεζῶν καί ἔναντι τοῦ Δημοσίου, τῶν ΟΤΑ καί τῶν ν.π.δ.δ. Γιά λόγους ἰσότητας δέ, πρέπει νά θεωρεῖται ὅτι καί ἀντίστροφα δέν ὀφείλονται τόκοι ἀπό τόν Ιούνιο του 2010 και ἐφ ἑξῆς.
Ἀντιθέτως πρός τήν μή ὀφειλή καί μή περίληψη σέ ἀναγκαστική ἐκτέλεση τῶν τόκων ἀπό Ιουνιο 2010 καί ἐφ ἑξῆς, πού εἶναι θέμα τοῦ ὁποίου μποροῦν νά ἐπιληφθοῦν εὐθέως τά Δικαστήρια, χρειάζεται κατ' ἀρχήν νομοθετική ρύθμιση γιά τήν ποσοστιαία μείωση ὅλων τῶν ὀφειλῶν, οὕτως ὥστε νά ἐπανεύρουν τήν συνολική ἀντιστοιχία τους πρός τήν διαθέσιμη ρευστότητα τῶν νοικοκυριῶν.Τοῦτο, ὄχι τόσο διότι δέν εἶναι δυνατόν νά ἐξαχθοῦν, καί ἀπό τά δικαστήρια σχετικά συμπεράσματα, ἐν ἀνάγκη ἀκόμη καί εὐθέως, καί νά ἀναγωρισθῆ σέ ἐξαιρετική περίπτωση μία ἐλαχίστη ποσοστιαία μείωση χρέους γιά τέτοιο λόγο δεόντως προβαλλόμενο επί δικαστηρίω, ὅσον διότι ἀπό μία τέτοια ρεαλιστική μείωση ὅλων τῶν κεφαλαίων πού ὀφείλονται, τίθεται θέμα ἐπιβιώσεως τοῦ τραπεζικοῦ τομέως εἴτε ὡς ἰδιωτικοῦ εἴτε ὡς ἐπανερχομένου ἐν ὅλῳ ἤ έν μέρει, στόν δημόσιο ἔλεγχο».
0 σχόλια: